Збожжа ачышчаюць ад іншага зерня і насення: веюць і паддзімаюць або апускаюць яго ў ваду, на паверхню якой усплывуць непатрэбныя лёгкія зярняткі і смецце, што потым выдаляюцца пры дапамозе сіта.

Затым мыюць у рашотах дачыста, лепш за ўсё ў цякучай вадзе, і сушаць на разасланых вялікіх палотнах, пажадана на паветры і сонцы.

Пры неабходнасці робяць гэта ў добра нагрэтым памяшканні, часта пераварочваючы і перасыпаючы збожжа, каб хутка высахла і не саладзілася.

Хлебнае зерне, прызначанае для памолу, павінна мець нейкую ступень вільготнасці.

Перасушанае, яно не толькі моцна пыліць, ад чаго здараюцца страты ў муцэ, але і перагарае ад нагрэву пад жорнамі. Калі зерне залішне сухое , але чыстае і мыць яго не трэба.

Перад засыпкай у млынавую скрыню яго апырсківаюць вадой і добра размешваюць, каб стала роўна вільготным. Аднак сырое малоць таксама нельга, бо тады зярняткі ці зусім не расціраюцца ці расціраюцца дрэнна.

Мука атрымаецца грубай і ў час прасейвання будзе забіваць дзірачкі ў сіце. Збожжа змолоць.

Ёсць тры гатункі жытняй мукі: цудоўная, падсіткавая і чорная. Рассартаваную муку трэба рассыпаць на палатне і прасцшыць у памяшканні, дзе праходзіць паветра.

Яе належыць часта мяшаць і перасыпаць лапаткай, потым яшчэ раз прасеяць праз сіта і ссыпаць альбо ў мяшкі, альбо ў скрыні ці кадушкі, куды палажыць некалькі камянёў, добра прасушаных у печы, бо яны ўсмоктваюць у сябе ўсялякую вільгаць.

Адзнака дабраякаснай мукі такая: яна прыліпае да рук, а сціснутая ў пальцах моцна прыклейваецца да іх.