Рытуальнае мучное печыва з нагоды прылёту буслоў. Дзень сустрэчы птушак прыпадаў на благавешчанне (25 сак. С. ст.).
Выпякалі Г. з пшанічнай мукі ў выглядзе булачак або коржыкаў рознай формы ( у залежнасці ад мясцовых звычаяў); маглі імітаваць фігуру бусла – з дзюбай, крыламі, лапамі, хвастом; яго выява магла быць выціснута на печыве зверху. Выпякаліся Г. у выглядзе буславай лапы або з яе адбіткам (выціскаўся трыма пальцамі); Г. маглі мець форму сахі, бараны, сярпа і інш.
Пяклі Г. напярэдадні або ў дзень благавешчання (калі забаранялася пячы хлеб) ці на наступны дзень. Агульнае прызначэнне печыва – сустрэча, кліканне буслоў. Г. раздавалі дзецям, якія выходзілі з імі на падворак, бегалі, стараючыся паказаць печыва першаму ўбачанаму буслу і пачаставаць яго.
Пры гэтым прыгаворвалі: “Бусел, бусел, на табе галёпу, // Дай мне жыта кону!” або “Буську, буську, на тобі борону, // Дай мне жыта сторону! Буську, буську, на тобі сырпа, // Дай мне жыта снопа!”.
Часам печыва проста пакідалі на двары, каб ім пачаставаўся бусел. Астатнія Г. дзеці елі самі. Г. вядомы таксама на Зах. Палессі (Кобрынскі, Маларыцкі, Драгічынскі, Іванаўскі р-ны). На Гродзеншчыне, Піншчыне на благавешчанне пяклі коржыкі (“падпалкі”) у форме буславай лапы (“буськавы лапы”, “бусловы лапы”), на Навагрудчыне – круглыя невялікія пампушкі.
Крыніца: http://rv-blr.com/dictonary/view/11213
|