Гарэлка ў беларусаў мае выразны сімвалічны статус. Неадназначнасць стаўлення да Г. у рэальным жыцці вызначае дачыненні яе ў этыялагічных легендах як са станоўчым, так і з негатыўным полюсамі, як з Богам, так і з чортам.

Згодна з запісамі са Століншчыны, Бог, ведаючы, што Г. гоніць чорт, зрабіў так, каб людзі, якія не злоўжываюць ёю, былі моцныя і здаровыя. У той жа час за выдумку чорта гнаць Г. з жыта Бог у дзесяць разоў скараціў ураджай. Г. уваходзіць у шэраг абавязковых элементаў пахавальна – памінальнага комплексу.

Пасля пахавання запрашаўся і сам нябожчык – яму лілі Г. на абрус са словамі: “Хадзі выпі чарачку гарэлкі”. У час памінання ставілі на стол асобную чарку, адлівалі Г. на стол, лілі на магілку. Г. – адзін з неадлучных элементаў каляндарных святаў.

Амаль усе земляробчыя абрады адбываліся паводле канону старажытных аграрна-культавых дзеяў, якія патрабавалі шырокага гуляння, весялосці, багацця страў.

У народнай свядомасці захавалася псіхалагічная матывіроўка сакральнасці і неабходнасці “піру” ў святы, звязаныя з земляробствам: “Без Г. і празнік не ў празнік”. Значным сведчаннем важнай ролі Г. і піва стала сумяшчэнне значэнняў “піццё, пачастунак” і “вялікае свята” ў адным слове – канун. Усведамленне залежнасці плёну ад частавання характэрна для большасці абрадаў.

Да прыкладу, на вячэру пасля вывазу гною запрашаліся зусім незнаёмыя людзі: “Хадзіце, выпіце чарку, каб жыта вялося”, а за сталом чарцы папярэднічаў тост: “Як вып’еш, так і адмочыць.

Піце, каб усходы былі часцейшыя і гусцейшыя”. У такім разе іміатыўная магія прыпадабняе Г. да дажджу. Мае міфалагічеы падтэкст і наступны матыў: менавіта з п’яных гасцей жартавала нячыстая сіла; вядомы шэраг былічак пра п’янага, які блудзіў па лесе, прачынаўся сярод балота, атрымліваў у падарунак “шышкі” і пад.

Ап’яненне (у тым ліку наркатычнае) парушала прастора – часавыя арыенціры, спрыяла падобным кантактам з нежыццю”, як бы здымаючы межы паміж светамі.

Крыніца: http://rv-blr.com/dictonary/view/922