Найважнейшая збожжавая культура беларусаў, значна міфалагізаваная ў народнай свыядомасці. Пра Ж. існуе некалькі міфалагічных сюжэтаў больш позняга паходжання:
а) Ж. на зямлі пайшло з таго каласка, што Бог скінуў па просьбе галодных сабак. Каласок разарвалі сабакі, а адно зерне трапіла ў зямлю, з якога вырасла Ж. такое буйное, што з каласка намалацілі бочку зерня. З таго часу ў людзей ёсць Ж.;
б) Калі Бог першы раз пасеяў Ж. на зямлі, яно радзілася буйным, як боб, каласы былі вялікія, салома высокая. Аднак чорт прыдумаў гнаць з Ж. гарэлку, з таго часу Ж. стала дробным, бо навошта ж божы дар перарабляць у атруту;
в) Людзі цяпер вельмі шануюць хлеб, але некалі так не было, хлеба было шмат, і яго кавалкі валяліся пад нагамі, на дварэ, у хляве, усюды.
Убачыўшы такую непавагу да хлеба, Бог адабраў яго ў людзей. Кот і сабака пачалі прасіць у Бога хлеба, і ён даў ім па каласку.
Чалавек адабраў іх, пасеяў, Ж. зноў развялося, але хлеб людзі пачалі шанаваць з таго часу. Ж. раўназначна багаццю, раю, назва “рай” захавалася ў абрадзе дажынак і абрадавых зажыначных песнях.
Крыніца: http://rv-blr.com/dictonary/view/1692
|